7 waardevolle tips hoe je iemand met burnout kan ondersteunen

Het krijgen van chronische stress klachten of een burnout kan iedereen overkomen. Stel dat het iemand in jouw directe omgeving overkomt zoals je partner, familielid of een goede vriend(in). Dan is de kans groot dat diegene via de huisarts of bedrijfsarts wordt doorverwezen naar een professionele hulpverlener. Mogelijk volgt er een periode van ziekteverzuim van het werk. Maar ook thuis en voor de sociale omgeving heeft dit impact want het is niet makkelijk omgaan met iemand die zich niet goed voelt en waar weinig uit komt. Je hebt natuurlijk het beste voor met die persoon en wilt graag helpen. Je stelt bijvoorbeeld voor er even lekker op uit te gaan en iets leuks te gaan doen om zijn of haar gedachten te verzetten. In mijn praktijk zie ik helaas vaak dat deze goedbedoelde acties een averechts effect hebben bij mijn cliënten. De gezellige activiteit kost namelijk veel kostbare energie en activeert de aanmaak van stresshormonen. Waarmee het proces van herstel wordt gesaboteerd. Dus wat kun je nu beter wel en juist niet doen ter ondersteuning bij het herstel van iemand met ernstige chronische stress of een burnout? Ik geef je hieronder een aantal belangrijke en praktische tips.

1. Geef ruimte. Geef de ander ruimte om te herstellen. Hoe meer ruimte voor herstel, hoe voorspoediger dit zal verlopen. Het is fijn dat de ander weet dat je er voor hem of haar bent, maar dring je niet op. Afhankelijk wat je relatie met die persoon is, is het echt niet altijd nodig om iedere dag langs te gaan, te whatsappen of te bellen. Realiseer dat er bij iemand met ernstige chronische stress en burnout vaak sprake is van gevoelens van schuld of schaamte naar de omgeving toe. Te veel contact zoeken kan dat gevoel onnodig versterken en leiden tot interpretatie van druk op een sneller herstel.
2. Vraag wat de ander van jou nodig heeft. Dat kan soms een luisterend oor zijn of op een ander moment juist praktische hulp zoals de kinderen na schooltijd opvangen of boodschappen halen.
3. Wees het externe geheugen. Bij ernstige chronische stress en burnout disfunctioneert het denkvermogen. Concentreren, informatie opnemen en onthouden lukt dan niet of nauwelijks. Bedenk dat iets simpels zoals het maken van een boodschappenlijstje of de post lezen al een hele opgave kan zijn. Het helpt om dit tijdelijk uit handen te nemen of daarbij hulp aan te bieden.
4. Heb geduld met de emoties. Emotionele veranderingen horen erbij. Zoals korte lontjes, huilbuien en somberte zijn uitingen van de fysiologische ontregeling. Wanneer het herstelvermogen verbeterd zullen ook de stemming en emoties weer in balans komen. Een professionele CSR®-coach monitort de progressie hierin. Wanneer dit herstel achterwege blijft is er mogelijk meer aan de hand en onderneemt de coach actie.
5. Help prikkels van buitenaf te vermijden. Alle prikkels en inspanningen kosten energie. Dus ook alle leuke dingen. De batterijen moeten eerst gerepareerd worden voordat ze ook daadwerkelijk kunnen opladen. Bijvoorbeeld ‘dat gezellige etentje met vrienden dat al lang geleden staat gepland’ kost iemand met ernstige chronische stress en burnout veel kostbare energie. Haal de ander daarom niet over om toch te gaan (zie tip 1).
6. Stimuleer de ander te bewegen. Dagelijks een klein stukje wandelen helpt bij het neuro-biologische herstel. Om te beginnen is een kwartiertje of een half uur al voldoende en dan het liefst alleen en in de natuur. Merk je weerstand bij de ander op om naar buiten te gaan? Dan kan het helpen in het begin samen te gaan.
7. Begrip door kennis. Door je te verdiepen in wat chronische stress en burnout is, hoe het ontstaat en hoe het herstelproces verloopt kun je je vaak beter verplaatsen in wat de ander doormaakt. Op de site van CSR – Centrum van Stress & Burnout Coaching kun je heldere uitleg vinden in de vorm van artikelen en korte filmpjes.

En voor jouzelf als partner, familielid, vriend(in) heb ik ook een tip: vergeet niet voor jezelf te zorgen. Blijf ook aandacht houden voor je eigen balans van inspanning en herstel. Voor dit artikel heb ik een selectie gemaakt van de meest voorkomende tips die ik geef in mijn praktijk.